Het ideale plantenbestand, de optimale maaitijd, de beste opbrengst – dit alles heeft alleen nut als het voeder dat op het landbouwbedrijf terechtkomt ook van de beste kwaliteit is. Tot die tijd vormt de bodemverontreiniging van voedergewassen een ander essentieel criterium. De bodem is vaak de oorzaak van een lagere kwaliteit van het voedergewas. De negatieve effecten worden vaak onderschat.

Ruwe as als parameter voor verontreiniging van voeders

Een vaak gebruikte parameter voor de verontreiniging van voeders is het gehalte aan ruwe as. Er moet echter worden opgemerkt dat ruwe as niet hetzelfde is als "vuil". Elke plant bevat mineralen en sporenelementen, die worden samengevat als ruwe as. Deze bedragen, afhankelijk van de plantensoort en het ontwikkelingsstadium, ruim 70 g/kg DS. Als aanvulling op deze mineralen wordt ook de verontreiniging van het voeder in de vorm van zand- en kleimineralen meegerekend als ruwe as.

De oriëntatiewaarde voor een schone voederoogst is een ruw asgehalte van minder dan 100 g/kg DS.


Een sterke verontreiniging van voedergewassen heeft namelijk een dubbel negatief effect op de opname van voedingsstoffen van de koeien:

  • lagere voedingswaarde;

  • lagere opname van voeding door de dieren.

De toename van het gehalte aan ruwe as leidt onvermijdelijk tot een afname van alle andere voedingsstoffen. Voor wat betreft de energie-inhoud gaat er bij 10 g ruwe as ongeveer 0,1 MJ NEL/kg droge stof verloren als gevolg van bodemverontreiniging.1 Het ruwe eiwitgehalte daalt met ongeveer 1,6 g/kg DS.2

Bovendien wordt vervuild voeder door herkauwers in kleinere hoeveelheden opgenomen. De redenen hiervoor zijn de smaakverandering en de lagere verteerbaarheid of het lagere energiegehalte van het voeder.

Als vuistregel geldt: 1% bodemverontreiniging van het voeder levert 200 kg minder melk uit het voedergewas op per koe en lactatie.3


1 Resch. R (2009): Kwaliteitsbeoordeling van Oostenrijks kuilgras en kuilmaïs van praktijkbedrijven. Eindverslag inkuilproject, 29.

2 Resch, R.; Frank, P.; Stögmüller, G.; Tiefenthaller, F.; Peratoner, G.; Adler, A.; Gasteiner, J. en Pötsch, E. M. (2014): Vervuiling van voeders door bodemverontreiniging: oorzaken, detectie en gevolgen. Landwirt speciale bijlage.

3 Resch, R. (2012): Kwaliteit van kuilvoeder – theorie en praktijk. 3. Burgenländisch-Steirische Bauerntage. 9. Februar 2012.